O Władysławie Janie Bolewskim (1878-1963) – w odróżnieniu od Marcelego Nenckiego - bez wahania powiedzieć można, że nie tylko związany był z Krotoszynem, ale w sposób twórczy i owocny współtworzył miejscowy szpital.
Stąd też nie tylko ulica przy której znajduje się kompleks naszych budynków szpitalnych, ale również Stacja Dializ poświęcona jest Bolewskiemu.
Władysław Bolewski urodził się 13 marca 1878 r. w Jarocinie. Był synem urzędnika Władysława i Walentyny z d. Nowakowskiej. Uczył się najpierw w gimnazjum w Nakle, a od 1897 r. - w Krotoszynie. Rok później zdał egzamin dojrzałości. Był to czas zaboru pruskiego. W krotoszyńskim gimnazjum Bolewski był prezesem Towarzystwa Tomasza Zana – tajnej młodzieżowej organizacji patriotycznej.
(fot. Muzeum Regionalne im. H. Ławniczaka w Krotoszynie)
Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Wrocławskiego. Studiował także w Krakowie. W 1904 r. na Uniwersytecie w Würzburgu zdał egzamin państwowy i uzyskał tytuł doktora medycyny.
Podczas studiów, za bycie przewodniczącym zarządu w Tajnym Związku Towarzystw Akademickich w Niemczech, w 1901 r. zostaje skazany przez sąd w Poznaniu na 4 miesiące więzienia. Karę odbywał w Poznaniu i Nakle.
Po uzyskaniu tytułu doktora powrócił do Krotoszyna, gdzie rozpoczął praktykę lekarską.
Angażował się w życie społeczne Polaków i działalność niepodległościową. W 1907 r. Prusacy skazali go na 3 miesiące więzienia za organizację strajku szkolnego. Karę odbywał w Krotoszynie.
Wyróżniał się długoletnią działalnością w „Bazarze Poznańskim”, gdzie był autorem licznych odczytów oraz wykładów popularnonaukowych. Ze swoich zbiorów w Krotoszynie chętnym Polakom wypożyczał polskie książki. W jego domu odbywały się również zajęcia dla gimnazjalistów.
Po wybuchu I wojny światowej, jako lekarz wojskowy w 1914 r. został wcielony do armii pruskiej. Tam również wszedł na ścieżkę działalności konspiracyjnej. Został członkiem rewolucyjnej komórki żołnierskiej w Hanowerze.
Pod koniec listopada 1918 r. powrócił do Krotoszyna, gdzie wziął udział w pracach Powiatowej Rady Ludowej. Był jedną z osób, które organizowały walki w ramach Powstania Wielkopolskiego.
.jpg)
(fot. Muzeum Regionalne im. H. Ławniczaka w Krotoszynie)
W styczniu 1919 r. Bolewski stanął na czele Straży Ludowej w Krotoszynie, utworzonej spośród Polaków, której zadaniem było utrzymanie ładu i porządku zarówno w mieście, jak i w poszczególnych wsiach powiatu. Został również dowódcą Drużyn Bojowych – formacji militarnych składających się z ochotników. Władysław Bolewski był ich komendantem. W lutym walczył w okolicach Zdun, gdzie został ranny. Po zakończeniu powstania, pod pseudonimem Jan Sadkowski wydał broszurę „Krotoszyn w powstaniu 1918-1919 roku”, w której przedstawił działalność powstańców i odpierał krytykę ich poczynań jaka zawarta została w książce „Od Prosny po Rawicz. Wspomnienia z powstania wielkopolskiego 1918-1919”, autorstwa podporucznika Zygmunta Wieliczki, szefa sztabu VII Okręgu Wojskowego w Ostrowie Wielkopolskim. Odcinek frontu powstańczego pod Zdunami podlegał Zygmuntowi Wieliczce.
W okresie międzywojennym Władysław Bolewski był chirurgiem, ordynatorem oddziału chirurgicznego i dyrektorem
Publicznego Szpitala Miejskiego w Krotoszynie, który wówczas mieścił się przy ul. Leśnej 4. Dzisiaj jest to budynek szpitala przy ul. Bolewskiego.
Oprócz ofiarnej pracy zawodowej, udzielał się również społecznie: wykładał na uniwersytecie ludowym, pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, koordynował działalność harcerską. Podczas okupacji hitlerowskiej wstąpił do lokalnych organizacji konspiracyjnych „Wolni Bracia” i „Ojczyzna”. W 1940 r. został wysiedlony do Generalnej Guberni. Związał się tam z siłami Armii Krajowej, założył szpital partyzancki na Kielecczyźnie.
(fot. Muzeum Regionalne im. H. Ławniczaka w Krotoszynie)
W 1945 r. powrócił do Krotoszyna, gdzie najprawdopodobniej do 1949 r. ponownie kierował szpitalem miejskim. Do końca swego życia pomagał chorym, którzy widzieli w nim doskonałego specjalistę, darzyli do ogromnym zaufaniem.
Władysław Bolewski zmarł 1 września 1963 r. Jego prochy spoczęły na krotoszyńskim cmentarzu parafialnym. Był dwukrotnie żonaty z Antoniną z d. Wołłesz (1882-1925) i Stanisławą z d. Lucht (1904-1965). Z pierwszego małżeństwa doktor miał syna Zbigniewa (1905-ok.1930).
W 2001 r. w plebiscycie tygodnika Rzecz Krotoszyńska, Władysław Bolewski wybrany został „Krotoszynianinem XX wieku”.
