Na dwóch omawianych powyżej posiedzeniach komisji, dyrektor szpitala - Krzysztof Kurowski zaprezentował radnym również informacje dotyczące sytuacji ekonomicznej wielkopolskich szpitali w I kwartale 2019 r.
Miała ona formę prezentacji multimedialnej, przygotowanej przez Wielkopolski Związek Szpitali Powiatowych (jesteśmy członkiem tego związku), przedstawionej w maju podczas Konwentu Starostów.
Najkrócej mówiąc – finansowa sytuacja szpitali powiatowych jest bardzo zła, żeby nie powiedzieć tragiczna. I dotyczy to zarówno naszego województwa, jak i całego kraju.
Niektóre dane ogólnopolskie
Z danych zebranych od 99 szpitali powiatowych z różnych województw wynika, że w I kwartale 2019 r. 87 % tych szpitali pogorszyło swoją kondycję finansową w porównaniu do 2018 r.
Porównując dane z lat 2015-2018 stwierdzić można, że w pierwszych 3 latach tego okresu od 44 do 50 % szpitali powiatowych wykazywało dodatnie wyniki finansowe. W 2018 r. szpitali z dodatnim wynikiem finansowym było jedynie 20 %.
Wysokość ujemnego wyniku tych szpitali w 2017 r. wynosiła łącznie 77,8 mln zł. W 2018 r. wielkość wyniku pod kreską wzrosła do 256,5 mln zł.
Informacje z ponad 20 szpitali
W Wielkopolsce (dane na podstawie informacji z 21, w niektórych przypadkach 23 szpitali powiatowych) – I kwartał 2018 r. przyniósł łączne straty w wysokości 14,2 mln zł. W I kwartale 2019 r. starta tych szpitali wyniosła 29,1 mln zł. Czyli o 105% więcej niż rok wcześniej.
Żaden ze szpitali powiatowych w Wielkopolsce, które udostępniły swoje dane, nie uzyskał w I kwartale 2019 r. dodatniego wyniku finansowego. W latach poprzednich wyniki dodatnie w pierwszych kwartałach kolejnych lat uzyskiwało w 2016 r. – 43 % szpitali, w 2017 r. – 48% szpitali, w 2018 r. – 22 % szpitali.
Sumaryczna wartość umów kontraktów zawartych pomiędzy wielkopolskimi szpitalami powiatowymi biorącymi udział w zestawieniu a Narodowym Funduszem Zdrowia w 2016 r. wynosiła 741,5 mln zł, w 2017 r. – 793,6 mln zł, w 2018 r. – 854,7 mln zł. Stan na kwiecień 2019 r. to 857,3 mln zł. Wzrost obecnej wartości kontaktów w porównaniu do 2018 r. wyniósł jedynie 0,32 %.
Dla porównania – tylko za korzystanie z mediów (woda, energia elektryczna, gaz itp.) szpitale w I kwartale 2018 r. zapłaciły łącznie 38,3 mln zł, natomiast w I kwartale 2019 r. - 47,6 mln zł. Wzrost kosztów wyniósł więc 19,4%.
Według danych uzyskanych od wielkopolskich szpitali w 2018 r. w porównaniu do roku 2017 znacznie wzrosła wysokość niezapłaconych przez NFZ wykonanych usług, realizowanych poza ryczałtem. W 2017 r. ich wartość wynosił 2,55 mln zł, w 2018 r. – 8,26 mln zł.
Jakie są przyczyny takiej sytuacji?
ROSNĄCE KOSZTY WYNAGRODZEŃ
- Rządowe regulacje płacowe
- Sytuacja na rynku pracy – brak personelu medycznego
- Presje płacowe ze strony poszczególnych grup zawodowych
POZOSTAŁE CZYNNIKI
- Zbyt niskie finansowanie świadczeń zdrowotnych przez NFZ
- Dla szpitali będących w sieci – brak zapłaty za wykonania ponad ryczałt
- Wzrost kosztów działalności – cen paliw, gazu, energii elektrycznej, materiałów medycznych itp.
- Nowe regulacje prawne dotyczące np. minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych, finansowania ratownictwa medycznego itp.
Lekarze poszukiwani
Ważny jest jeszcze jeden czynnik, który wpływa na trudną sytuację szpitali powiatowych. Jest to brak lekarzy i rywalizacji szpitali o zatrudnienie specjalistów. W Polsce, na 10 tys. mieszkańców przypada statystycznie 23,3 lekarzy. W porównaniu z innymi krajami europejskimi jesteśmy na samym końcu listy 28 państw. Najwięcej lekarzy mieszka w Grecji (65,9 medyków na 10 tys. mieszkańców), Austrii (51,3) i Portugalii (48).
Jeżeli chodzi o dane z poszczególnych województw, w woj. wielkopolskim mamy najniższą liczbę lekarzy w Polsce na 10 tys. mieszkańców. Jest ich 14,6 osoby. Najwięcej lekarzy pracuje w województwie mazowieckim (26), łódzkim (25,2) oraz podlaskim (24,7).
Stanowisko związku
30 sierpnia 2018 r. Ogólnopolski Związek Pracodawców Szpitali Powiatowych (SPZOZ w Krotoszynie jest członkiem tego związku) apelował do rządu w swoim Stanowisku o zwiększenie wartości umów we wszystkich rodzajach świadczeń opieki zdrowotnej wymagających zaangażowania personelu medycznego i niemedycznego. Zmiana ta powinna nastąpić poprzez zwiększenie wyceny świadczeń o co najmniej 15%.
Regulacje ustawowe
W przedstawionej radnym prezentacji znalazły się również przepisy zawarte w Ustawie o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 r. (weszły w życie 15 lipca 2016 r.), które mówią, że:
- Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej pokrywa we własnym zakresie stratę netto (…)
- Podmiot tworzący jest zobowiązany (…) pokryć stratę netto za rok obrotowy tego zakładu (…) albo (…) podjąć uchwałę o likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej
Co będzie dalej – w skali ogólnopolskiej?
Jeżeli nie dojdzie do systemowych zmian na poziomie ogólnopolskim, związanych ze zwiększeniem finansowania szpitali powiatowych, autorzy prezentacji przewidują następuje skutki obecnej sytuacji:
- Załamanie się płynności finansowych szpitali
- Obciążenie budżetów powiatów jako organów założycielskich
- Czasowe lub ostateczne zamykanie oddziałów szpitalnych oraz całych szpitali
- Zdecydowane i trwałe ograniczenie dostępu do świadczeń medycznych dla chorych
