14 czerwca podczas wspólnego posiedzenia komisji Rady Powiatu Krotoszyńskiego oraz 18 czerwca na wspólnym posiedzeniu komisji Rady Miejskiej w Krotoszynie dyrektor szpitala - Krzysztof Kurowski przedstawił radnym informacje dotyczące działalności SPZOZ w Krotoszynie w 2018 r.
Szerszy kontekst finansowy
Krotoszyński szpital na początku 2018 r. znajdował się w ustabilizowanej sytuacji finansowej. Ubiegły rok był kolejnym, w którym kontynuowano rozpoczęte w 2016 r. działania restrukturyzacyjne, przy jednoczesnym zachowaniu pełnego zakresu świadczonych usług medycznych.
Wyniki finansowe SPZOZ w Krotoszynie za lata 2013-2017
Dyrektor Kurowski przypomniał, że w latach 2013-2015 – przed rozpoczęciem procesu restrukturyzacji - szpital osiągał każdego roku ujemne wyniki finansowe, zaś w dwóch kolejnych latach 2016 i 2017 – gdy rozpoczęto restrukturyzację - wyniki te były dodatnie.
Dzięki działaniom z 2016 i 2017 r. udało się m.in.:
- uzyskać w IV kwartale 2016 r. zdolność do spłaty zadłużenia
- uruchomić od stycznia 2018 r. proces korekty wynagrodzeń dla większości grup pracowniczych i świadczeń socjalnych o kwotę przynajmniej 800.000 zł
- zaplanować zysk w 2018 r. i uzyskać tym samym trend przedsiębiorstwa dochodowego
- utrzymać na minimalnym poziomie okres przeterminowania zadłużenia bieżącego
- realizować we własnym zakresie zakup niezbędnego sprzętu i inwestycji remontowych na ponad 1 mln zł
- zaplanować pozyskanie kilkumilionowych dotacji unijnych przy pokryciu udziału własnego środkami SPZOZ
Zakup nowego sprzętu
Dyrektor Kurowski mówił także o zakupach nowego sprzętu medycznego w ramach dwóch projektów unijnych, o których już informowaliśmy na naszej stronie internetowej. Były to:
oraz
Dzięki darowiźnie firmy MAHLE Polska Sp. z o.o. w Krotoszynie (500.000 zł), współfinansowaniu gmin powiatu krotoszyńskiej oraz Powiatu Krotoszyńskiego (300.000 zł) oraz wkładu własnego szpitala (200.000) udało się zakupić także niezwykle nowoczesny aparat RTG typu Telekomando.
W sumie na zakupy sprzętu przeznaczono w ubiegłym roku 7.045.119,85 zł.
Z tej kwoty pozyskane pieniądze zewnętrzne to 5.263.332,00 zł. Jak mówił dyrektor Kurowski, udział środków własnych szpitala wyniósł niecały 1 mln zł. Zakupiony sprzęt już służy naszym pacjentom, pozyskaliśmy go jednak z myślą o korzystaniu z niego również po zakończeniu rozbudowy szpitala.
Realizacja planu finansowego w 2018 r.
Pierwotny plan finansowy na 2018 r. zakładał uzyskanie dodatniego wyniku finansowego na poziomie 52.939 zł. Po korekcie, na początku 2018 r. okazało się jednak, że strata wynieść może 213.300 zł. W I półroczu 2018 r. plan finansowy realizowany był zgodnie z zamiarami.
W trakcie II półrocza nastąpiły wydarzenia, na które dyrekcja szpitala nie miała wpływu, a których konsekwencją było pogorszenie ostatecznego wyniku finansowego na koniec 2018 r. Część z nich miała charakter ogólnopolski - systemowy i odbiła się negatywnie na kondycji finansowej zdecydowanej większości szpitali powiatowych w Polsce.
Dyrektor Kurowski informował radnych, że SPZOZ w Krotoszynie będąc placówką działającą w ramach tzw. sieci szpitali posiada kontrakt ryczałtowy na działalność większości swoich oddziałów (anestezjologia, kardiologia, ortopedia chirurgia ogólna, choroby wewnętrzne, położnictwo i ginekologia, neonatologia, pediatria). Sieć szpitali została wprowadzona 1 października 2017 r. Umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia szpital w Krotoszynie podpisał na 4 lata. Gwarantuje ona finansowanie szpitala na nowych zasadach, minimalizuje jednak możliwości działań menadżerskich zmierzających do zwiększania kontraktu w tych procedurach medycznych, jakie obejmuje ryczałt.
Jak mówił dyrektor Kurowski, problem w tym, że w pierwszym okresie funkcjonowania umów ryczałtowych w ramach sieci szpitali, wartość kontraktów oszacowana została na podstawie danych z 2015 r., nie uwzględniano więc wzrastających kosztów związanych z pracą personelu czy zakupów np. leków, mediów, energii elektrycznej, paliwa itp.
W kwietniu 2019 r. NFZ zwiększył wysokość kontraktów realizowanych na oddziałach chorób wewnętrznych oraz chirurgii ogólnej dla szpitali powiatowych, znajdujących się w sieci szpitali. SPZOZ w Krotoszynie szacował, że uzyska dodatkowych 1,5 mln zł na 2019 r., otrzymał 1.195.400 zł – płatne w transzach miesięcznych.
W ubiegłym roku nastąpiły również ogólnopolskie zmiany w systemie wynagrodzeń w publicznej służbie zdrowia, w konsekwencji których wzrosły pensje pielęgniarek i położnych. Od 1 września 2018 r. decyzją ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego zamiast dotychczasowego tzw. dodatku Zembalowego, pielęgniarki i położne otrzymały podwyżkę 1.100 zł do podstawy wynagrodzenia.
Takimi podwyżkami systemowymi gwarantowanymi i wdrożonymi w życie przez Ministerstwo Zdrowia, nie zostali objęci jednak pozostali pracownicy szpitala, co wzbudziło ich niepokój i niezadowolenie.
W marcu i kwietniu 2019 r. dyrekcja szpitala prowadziła rozmowy z przedstawicielami dwóch związków zawodowych:
- Międzyzakładowego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Pracowników Ochrony Zdrowia w Krotoszynie
- Terenową Organizacją Związkową nr 89 Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii przy SPZOZ w Krotoszynie.
W efekcie dla 273 osób wynegocjowano dodatek do wynagrodzenia w wysokości 300-450 zł miesięcznie.
Szpital, aby zrealizować postulaty związkowców zamierza zaciągnąć kredyt w Banku Gospodarstwa Krajowego w Poznaniu, w wysokości ok. 1 mln zł. Jego spłata wpłynie jednak niekorzystnie na wynik finansowy w 2019 r. i w latach następnych.
Krzysztof Kurowski podkreślał na posiedzeniach komisji, że jesteśmy jednym z nielicznych szpitali, które zdecydowały się na wprowadzenie dodatków, mających choć w części zwiększyć uposażenie pracowników szpitala. Decyzja o dodatkach, które wypłacane będą do końca 2019 r. podjęta została jako rozwiązanie tymczasowe, w oczekiwaniu na systemowe, rządowe podwyżki dla pracowników służby zdrowia.
Osobnym problemem w 2018 r. był wzrost kosztów funkcjonowania szpitala ze względu na zwiększenie wynagrodzeń personelu, podwyżkę cen za bieliznę, koszty jej prania, energię elektryczną, leki oraz zwiększoną ilość zakupów materiałów diagnostycznych i opatrunkowych.
Jak wyjaśniał dyrektor, w 2018 r. mieliśmy do czynienia z mniejszym od zaplanowanego wykonaniem kontraktu na oddziałach rozliczanych poza ryczałtem. W dużej mierze ich przyczyną były czynniki niezależne od szpitala. Największe niedowykonanie miało miejsce na Oddziale Onkologii Klinicznej (633 tys. zł). Spadek liczby leczonych pacjentów był spowodowany najpierw ciężką chorobą a potem śmiercią śp. dra Grzegorza Świątoniowskiego - twórcy i pierwszego kierownika oddziału onkologicznego w Krotoszynie. Obecnie oddziałem kieruje dr Krzysztof Rożnowski. Notujemy wzrost zarówno ilości pacjentów, jak i procedur medycznych wykonywanych na tym oddziale.
Niedowykonanie kontraktu miało też miejsce w zakresie rehabilitacji stacjonarnej w szpitalu w Koźminie Wlkp. (200 tys. zł) oraz na Oddziale Położniczo-Ginekologicznym (108 tys. zł).
Na wynik finansowy 2018 r. miał wpływ również wzrost wysokości amortyzacji (330 tys. zł) nowo zakupionego sprzętu oraz zarezerwowanie w planowanych wydatkach 382 tys. zł, przeznaczonych na świadczenia pracownicze dla osób odchodzących na emerytury oraz otrzymujących nagrody jubileuszowe w najbliższych latach.
Zanim rozpoczęła się rozbudowa szpitala, zlikwidowany został parking na miejscu, którego znajduje się już budynek nowej części lecznicy. Niezamortyzowana wartość parkingu wynosiła 141 tys. zł i z uwagi na jego likwidację taką kwotę należało odnieść w ciężar kosztów. To również wpłynęło na wynik finansowy za ubiegły rok.
Końcowy bilans
Rok 2018 zamknął się dla szpitala stratą 1.224.777,89 zł. Gdyby jednak do ujemnego wyniku za 2018 r. dodać roczną wartość kosztów amortyzacji posiadanego sprzętu - w tym również tego, który został zakupiony w omawianym okresie - wynik byłby dodatni i wyniósłby 2.914.413 zł. W takiej sytuacji organ założycielski czyli Powiat Krotoszyński nie ma żadnych przesłanek do tego, by pokrywać ze swoich środków stratę finansową szpitala.
Perspektywa ostatnich 6 ostatnich lat
Zwiększamy wysokość kontraktu
Najważniejszym źródłem przychodów dla szpitala są pieniądze z kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia na poszczególne procedury medyczne świadczone przez SPZOZ w Krotoszynie. Oprócz kontraktu w ramach sieci szpitali, posiadamy również kontrakty, w których możliwe jest ich zwiększanie lub też są to kontrakty nielimitowane. Przykładem może być leczenie na oddziale onkologicznym, prowadzenie rehabilitacji, porody, wykonywanie badań takich jak tomografia komputerowa itp.
Pomiędzy 2013 a 2015 r. szpital nie odnotował tendencji wzrostowej dotyczącej wysokości kontraktu. W 2015 r. jego zwiększenie wynikało z uzyskania - po zdecydowanej interwencji i dzięki staraniom ówczesnej dyrekcji - od NFZ zaległych pieniędzy za nadwykonania z poprzednich lat. Systematyczny wzrost uzyskanego i wykonanego kontraktu zaobserwować można od 2016 r.
Również w 2018 r. miało miejsce uzyskanie większego kontraktu na poziomie blisko 4 mln zł. W tej kwocie mieści się m.in. zwiększenie kontraktu na zabiegi wszczepienia endoprotez czy leczenie chorych w Oddziale Onkologii Klinicznej. - Nasz szpital w zdecydowanej większości oddziałów funkcjonuje na maksymalnych swoich możliwościach. W niektórych obszarach nie jesteśmy w stanie przyjmować już większej liczby pacjentów. Dla prawidłowego funkcjonowania szpitala powinniśmy jednak posiadać wyższą wartość kontraktu. Nie chodzi jednak o zwiększenie ilości procedur, ale o zwiększenie ich wartości. Według postulatów Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych do którego należy również SPZOZ w Krotoszynie, aby szpitale znalazły się w bezpiecznej pod względem finansowym sytuacji, przeszacowanie kontaktów przez NFZ powinno wynosić 15 proc. – mówił dyrektor Krzysztof Kurowski. Wzrost wyceny procedur w ramach ryczałtu, jakiego dokonano w kwietniu 2019 r. był jednak niższy.
Wzrost wynagrodzeń personelu
Biorąc pod uwagę dane z lat 2015-2018 dotyczące wysokości wynagrodzeń personelu wraz z pochodnymi (m.in. ZUS) – zarówno osób pracujących na umowę o pracę, jak i pracowników kontraktowych (lekarzy, niektórych pielęgniarek i ratowników medycznych), zaobserwować można tendencję wzrostową. Pomiędzy 2017 r. a 2018 r. wzrost wydatków na wynagrodzenia wyniósł 5.899.472,51 zł.
Porównanie wyników finansowych w latach 2013-2018
Dyrektor szpitala podkreślał, że mimo ujemnego wyniku w 2018 r., uzyskana strata jest wyraźnie niższa od każdego ujemnego wyniku z lat 2013-2015. Można więc powiedzieć, że gdyby nie podjęte w 2016 r. zdecydowane działania restrukturyzacyjne szpitala, wynik ujemny w 2018 r. byłby znacznie większy.
Krzysztof Kurowski zauważył także, że podsumowując pod względem finansowym działalność szpitala w dwóch okresach: 2013 - I kwartał 2016 oraz II kwartał 2016-2018 (II kwartał 2016 r. - początek procesu restrukturyzacji szpitala), w pierwszym okresie zanotowano łączną stratę w wysokości ponad 10 mln zł, w drugim zaś – zysk w wysokości ponad 3 mln zł.
Przychody a koszty osobowe, czyli podsumowanie
Trzy informacje jakie wynikają z tego wykresu:
- wzrost przychodów w postaci rosnących kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia
- wzrost kosztów związanych z wynagrodzeniem personelu (poza stosunkowo niewielkim spadkiem w 2016 r.)
- spadek ilości środków finansowych przeznaczonych na zarządzanie szpitalem – poza sferą wynagrodzeń
Jak mówił podczas prezentacji dyrektor, na zmniejszającą się kwotę pieniędzy, jaką szpital przeznacza na swoje bieżące funkcjonowanie poza sferą wynagrodzeń, nakładają się systematycznie wzrastające ceny związane z zakupami mediów, leków, materiałów opatrunkowych itp.
Ze środków finansowych na bieżącą działalność szpitala finansuje się również m.in. remonty czy modernizację obiektów oraz konserwację i naprawę sprzętu. Możliwość zarządzania niewielką ilością pieniędzy w budżecie szpitala (ok. 25 %), przy prognozowanym dalszym wzroście kwot przeznaczanych na wynagrodzenia jest niezwykle niebezpieczna dla stabilności organizacyjnej szpitala.
Ale zdrowie to nie tylko finanse
- Może ktoś zapyta, czy warto było rozpoczynać restrukturyzację szpitala? Czy dobrym pomysłem było przekazywanie szpitalowi pieniędzy, zamiast wybudowanie przykładowo jakiejś drogi w powiecie? – mówił dyrektor.
Przedstawiając poszczególne statystyki dotyczące kolejnych działów szpitala - od wykonania ambulatoryjnych badań diagnostycznych, po przyjęcie chorego na oddział, w 2018 r. w krotoszyńskim SPZOZ-ie nasz personel 145.365 razy podejmował różnorakie procedury medyczne. Dziennie było ich 398, w ciągu jednej godziny: 17. - Tyle razy słyszymy wołanie POMOCY! I odpowiadamy na nie - mówił dyrektor.
145.365 - to tyle, jakby prawie każdy z mieszkańców powiatu krotoszyńskiego (ok. 78 tys. osób) w ciągu roku dwukrotnie korzystał ze świadczeń medycznych w szpitalu, przychodniach lub pracowniach diagnostycznych należących do SPZOZ w Krotoszynie.
Na zakończenie prezentacji podczas posiedzeń obu komisjach, dyrektor zdecydowanie podkreślał, że dla prawidłowego i coraz lepszego działania SPZOZ w Krotoszynie konieczne jest jak najszybsze zakończenie prac budowlanych w nowo powstającej części szpitala przy ul. Mickiewicza. - Bez tej inwestycji, bez nowego szpitala, nie będziemy mogli funkcjonować. Czekamy więc na ten moment, kiedy rozpoczniemy przenosiny do nowo powstałych części budynku przy ul. Mickiewicza – zakończył obie prezentacje Krzysztof Kurowski.
28 czerwca Rada Powiatu Krotoszyńskiego przyjęła uchwałę w sprawie Sprawozdania z działalności Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w 2018 roku z uwzględnieniem realizacji inwestycji.